Jakie są rodzaje kaszlu?

Co to jest „kaszel”?

Kaszel to dobrze nam wszystkim znany odruch ochronny. Kiedy jesteśmy zdrowi, większość z nas kaszle, aby oczyścić gardło, zapobiec dostaniu się jedzenia lub napojów do dróg oddechowych i płuc, lub po prostu, gdy nabierzemy do płuc zimne powietrze.^1,2 Wśród dzieci zdrowy kaszel jest nawet bardziej powszechny, ze średnią dochodzącą do 11 razy dziennie.³

Niestety kaszel szybko może stać się uciążliwy, szczególnie jeśli kaszlemy często, co przeszkadza nam w życiu codziennym^4,5 lub gdy towarzyszy chorobie. W takim przypadku wielu z nas pójdzie do apteki, niektórzy idą do lekarza.^6,7 W rzeczy samej, kaszel to jeden z najpowszechniejszych powodów naszych wizyt u lekarza.^6,7

Co się dzieje, kiedy kaszlemy?

Kaszel powodowany jest podrażnianiem receptorów, które znajdują się z drogach oddechowych.^8,9 Receptory są obecne w krtani, na górze gardła, przez tchawicę, po najmniejsze drogi oddechowe.⁸ Każde z nich mogą być podrażnione przez czynniki mechaniczne (np. dotyk, deformacja, ciśnienie) lub chemiczne (np. dym, amoniak, endogenne mediatory chemiczne, śluz).⁹ Receptory kaszlu wysyłają wiadomość do mózgu, który z kolei wysyła wiadomość do mięśni w klatce piersiowej i powoduje kaszel.¹⁰

Nagromadzenie śluzu lub innych czynników drażniących stymuluje receptory w całym układzie oddechowym^6,10

Receptory przekazują sygnał przez nerw błędny do ośrodka kaszlu w mózgu, w rdzeniu przedłużonym^6,10

Ośrodek kaszlu wysyła następnie wskazówki do mięśni w klatce piersiowej, wywołując kaszel¹⁰

Jakie są różne rodzaje kaszlu?

Występują dwa rodzaje kaszlu, produktywny oraz nieproduktywny^10,11 Można mówić, że kaszel jest produktywny lub nieproduktywny, jednak częściej stosuje się określenia mokry lub oskrzelowy oraz suchy i drażniący (lub suchy duszący kaszel).¹¹ Obydwa rodzaje kaszlu mogą być spowodowane różnymi schorzeniami.¹² Jeśli jesteś w stanie określić rodzaj kaszlu, będzie Ci łatwiej wybrać właściwy rodzaj lekarstwa wydawanego bez recepty (OTC).²

Co to jest kaszel nieproduktywny?

Jeśli kaszel nie powoduje wykrztuszania dużej ilości śluzu lub wydzieliny, zazwyczaj mówi się, że jest on nieproduktywny.¹² Nie oznacza to, że przy kaszlu nieproduktywnym wcale nie ma śluzu, jest go po prostu mniej.¹³ Kaszel nieproduktywny ma związek z uczuciem podrażnienia, łaskotania lub drapania w gardle.¹⁴

A czym jest kaszel produktywny?

Często uważa się, że kaszel produktywny to kaszel mokry z powodu nadmiary śluzu.¹³ Chociaż kaszel może na początku być nieproduktywny, może on przejść w kaszel produktywny, jeśli ilość śluzu produkowanego w drogach oddechowych zwiększy się.¹⁵

Podobnie w przypadku niektórych dzieci wydaje się, że nie wydziela się u nich dużo śluzu, jednak badania wykazały, że dzieci więcej przełykają, co można uznać za kaszel produktywny.¹⁵

Dlaczego kaszel produktywny jest pomocny?

Zaczynamy kaszleć, gdy któryś element dróg oddechowych lub płuc zostaje podrażniony. Jeśli podrażnienie to jest spowodowane czynnikiem fizycznym, takim jak śluz, odpowiedzią ciała jest ochronny kaszel, mający na celu usunięcie śluzu.^10,11

Wielu z nas ma kaszel produktywny przy przeziębieniu i rozpoznaje go jako potrzebę usunięcia śluzu z płuc. Często ten rodzaj kaszlu trwa krócej niż trzy tygodnie i przez lekarzy jest zwany kaszlem ostrym.^4,5,16

Jeśli kaszel trwa dłużej niż 3 tygodnie, lekarze mówią o kaszlu podostrym (3 do 8 tygodni), a później o kaszlu przewlekłym (powyżej 8 tygodni).¹⁷ Istnieje ryzyko, że kaszel ostry stanie się kaszlem przewlekłym, jeśli nie zostanie zastosowane skuteczne leczenie.¹⁶

Istnieje wiele czynników drażniących, które mogą powodować produktywny i ostry kaszel. Są to między innymi:^2,14

• Śluz, wydzielina oraz katar nieżytowy spowodowane infekcjami, jak na przykład przeziębienie
• Astma
• Palenie papierosów
• Kurz
• Pyłki^2,14

Z kolei kaszel nieproduktywny ma związek z uczuciem podrażnienia, łaskotania lub drapania w gardle i nie powoduje wytwarzania dużej ilości śluzu.^13,14

Jeśli kaszel nie przechodzi, a stan chorego nie ulega poprawie, istnieje ryzyko, że może mieć on wpływ na inne obszary życia i prowadzić do:^4,5

• Braku snu
• Zmęczenia
• Bólu w klatce piersiowej
• Bólu głowy
• Wymiotów
• Frustracji
• Napięcia w związkach
• Irytacji współpracowników

Dlatego tak ważne jest, aby zrobić wszystko, żeby jak najszybciej wyzdrowieć. Rozpoznanie jaki mamy rodzaj kaszlu może pomóc nam zawęzić listę potencjalnych przyczyn choroby i uzyskać leczenie, które pomoże nam szybko powrócić do zdrowia.

Bibliografia

1. Eccles R & Mallefet P. Soothing Properties of Glycerol in Cough Syrups for Acute Cough Due to Common Cold. Pharmacy 2017; 5:doi:10.3390/pharmacy5010004.
2. Chung KF. Management of cough. In: Chung KF et al. Cough: Causes, Mechanisms and Therapy. 2003; Chapter 27: 283-297.
3. Munyard P & Bush A. How much coughing is normal? Arch Dis Child 1996; 74: 531–534.
4. Morice AH et al. Recommendations for the management of cough in adults. Thorax. 2006; 61 Suppl 1: i1–24.
5. Chung KF. The clinical and pathophysiological challenge of cough. In: Chung KF et al. Cough: Causes, Mechanisms and Therapy. 2003; Chapter 1: 3-10.
6. McGarvey LPA. Clinical assessment of cough. In: Chung KF et al. Cough: Causes, Mechanisms and Therapy. 2003; Chapter 4: 27-37.
7. Irwin RS et al. Managing cough as a defense mechanism and as a symptom: a consensus panel report of the American College of Chest Physicians. Chest 1998; 114: 133S–181S.
8. Polverino et al. Anatomy and neuro-pathophysiology of the cough reflex arc. Multidisciplinary Respiratory Medicine. 2012; 7:5.
9. Haddad G. The Pathophysiology of Cough. In: Elzouki AY et al. Textbook of Clinical Pediatrics. 2012; Chapter 226: 2149-2151.
10. Murata A et al. Discrimination of Productive and Non-Productive Cough by Sound Analysis. Intern Med 1998; 37: 732–735.
11. Begic E et al. Productive cough in children and adolescents-view from primary health care system. Med Arch. 2017; 71:66-68.
12. Palombini BC and Araujo E. Cough in postnasal drip, rhinitis and rhinosinusitis. In: Chung KF et al. Cough: Causes, Mechanisms and Therapy. 2003; Chapter 11: 107-114.
13. Chang AB et al. Cough quality in children: a comparison of subjective vs. bronchoscopic findings. Respir Res 2005; 6: 3.
14. Dicpinigaitis PV et al. Acute cough: a diagnostic and therapeutic challenge. Cough 2009; 5: 11.
15. Alsubaie H et al. Clinical practice guidelines: Approach to cough in children: The official statement endorsed by the Saudi Pediatric Pulmonology Association (SPPA). Int J Ped Adol Med 2015; 2: 38–43.
16. De Blasio F et al. Cough management: a practical approach. Cough. 2011; 7: 7.
17. Silvestri RC and Weinberger SE. Evaluation of subacute and chronic cough in adults. Dostępne pod adresem: https://www.uptodate.com/contents/evaluation-of-subacute-and-chronic-cough-in-adults?search=COUGH&source=search_result &selectedTitle=1~150&usage_type=default&display_rank=1. Ostatni dostęp, 28.02.2018.